به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در تهران، حجت الاسلام والمسلمین علی اکبر رشاد، استاد حوزه و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در ادامه سلسله درس های اخلاقی خود در محل حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران پیرامون رذیله اخلاقی محو شدن در امور باطل «خوض فی الباطل» با اشاره به شیوه‌های دفع و رفع این رذیلت اخلاقی، خطاب به طلاب حاضر در جلسه اظهار داشت: در دفع و رفع این رذیلت از شیوه های عمومی و اختصاصی می توان بهره جست که در راهکار عمومی انسان باید تفکر کند که بجای اشتغال به معصیت بهتر است به عبادت بپردازد، ارزش وقت خود را بداند، فرصت ها را مغتنم بشمارد و قول و فعل خود را سنجیده نماید.
*رذیلت‌ها را دور کنیم
وی ادامه داد: قول و فعل، برآیند وجود انسان و بیان گر شخصیت اوست. قول و فعل زیان بار نباید از ما سرزندو بایستی تلاش کنیم تا رذیلت ها را از خود دور نمائیم.
تولیت مرکز آموزشی حوزوی امام رضا(ع) تهران با اشاره به راهکارهای عملی و اختصاصی دفع رذائل از وجود انسان گفت: کدورت قلب و قساوت، از عواقب خوض فی الباطل است. وقتی قلب قسی شد راه توبه بسته می شود و پل میان انسان و خداوند خراب می گردد لذا توبه و انابه دشوار می شود.
*چرایی تاخیر در توبه
وی افزود: البته راه توبه برای انسان هیچ گاه بسته نیست، اما گاهی عملا به واسطه قساوت قلب، میل به توبه کاهش یافته و حتی قلب متوجه رذیلت و معصیت نیست و یا بدتر از آن، بسیاری مبتلایان به رذیلت هستند که تنها متوجه گناه و معاصی خود نیستند، بلکه اعمال خود را هم معصیت نمی انگارند.
*هشدار به فخر فروشی برای گناه
حجت الاسلام والمسلمین رشاد، فخر فروختن به معصیت و رذیلت و سبک شمردن گناهان را بسیار خطرناک توصیف کرد و ادامه داد: خوض فی الباطل قلب را قسی کرده، گناه را زیبا جلوه می دهد و کدورت و قساوت قلب را نیز در نهایت صعوبت و سختی توبه و انابه را به همراه دارد، لذا وجهه و چهره فرد خراب شده و قبح گناه برایش می ریزد.
این استاد حوزه هتک حرمت حریم عفاف، از میان رفتن قبح معصیت، از بین رفتن امنیت اجتماعی، تکثر سیری ناپذیر کمی و تکاثر کیفی معاصی شوق به گناه را از جمله عواقب و پیامدهای خوض فی الباطل خواند و اظهار داشت: یکی از راه های دیگر درمان این رذیلت این است که انسان به عواقب و آثار مادی و معنوی بیاندیشد و لذا تفاوت مؤمن و منافق هم در همین نوع اندیشیدن است، چرا که منافق زبانش پشت ذهنش است و مؤمن زبانش پس ذهن و عقلش، یعنی اول می اندیشد و بعد سخن می گوید.
*اصل بر سخن نگفتن است
رئیس شورای مدیریت حوزه علمیه استان تهران، امساک در رفتار و گفتار و صرف وقت را از دیگر طرق دفع رذائل عنوان کرد و افزود: امساک فی نفسه ارزش ذاتی دارد و در نظام اخلاقی دین هم از ارزش بالایی برخوردار است. یعنی اصل بر این است که انسان امساک نماید، سخن نگفته و سکوت کند و هر کاری را انجام ندهد تا دلیل و حجتی برای انجامش نداشته باشد.
وی گفت: مسلمان برای هر حرکت و سکونش حجت داشته باشد، چون هیچ عملی از اعمال انسان بلامحاسبه نخواهد بود و خداوند متعال از انسان مواخذه می کند چرا این کار را کردی و چرا این کار را نکردی! حتی کار نکرده هم بازخواست دارد چون ترک برخی کارها هم خودش فعل است و تابع اراده می باشد لذا ترک و انجام ندادن کار هم فعل بوده و مترتب بر مبادی ارادی است. لذا اصل در تفکر اخلاقی و احیاناً فقهی ما این است که انسان امساک کند.
حجت الاسلام والمسلمین رشاد در ادامه، اشتغال به امور مهم و مفید را طریق دیگر خروج از رذیلت ها معرفی کرد و یادآور شد: طلاب باید برای تمام اوقات خود برنامه ریزی کنند، «فاذا فرغت فانصب» یعنی از هر کاری فارغ شدی بی فاصله به کار بعدی بپرداز و لذا در فرهنگ ما اوقات فراغت وجود ندارد و فراغت محال است چرا که بشر تا وجود دارد و زنده است وجودش منشاء اثر است خوب یا بد. حتی در زمان خواب و یا انجام ندادن حرکت، ذهن ما فعال است و فراغتی نداریم، پس باید توجه کنیم عمر و وقت خود را در اشتغال به کارهای مهم و مفید صرف نماییم.
*فراغت برای انسان معنا ندارد
وی خطاب به طلاب حاضر در جلسه گفت: ما طلبه هستیم و باید درس بخوانیم، مهذب شویم، خودمان را آماده رسالت های عظیم کنیم و رهبری دینی، اخلاقی، روحی و معرفتی جامعه را به عهده بگیریم.
حجت الاسلام والمسلمین رشاد افزود: یک طلبه می تواند هدف گذاری کند تا با عنایت الهی خودش را برای رهبری جهانی و ایجاد یک تحول در مقیاس جهانی آماده کند و این امر به هیچ وجه بلند پروازی نیست.
*زنده‌ای در میان مردگان
تولیت حوزه علمیه امام رضا(ع) مهمترین روش در برابر مرتکبان معاصی در جامعه را احیای فریضه امر به معروف و نهی از منکر خواند و خاطرنشان کرد: کسی که آمر به معروف و ناهی از منکر است همانند یک زنده در میان مردگان است و ترک کنندگان این فریضه الهی نیز همانند مردگان یک جامعه اند.
وی با تاکید بر لزوم توجه هرچه بیشتر طلاب بر انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر گفت: انتظار جامعه از طلاب بسیار بیشتر از سایر اقشار است. اگر طلبه شاهد گناهی بوده و امر به معروف و نهی از منکر نکند، طلبه نیست. باید مراحل این فریضه را به جای آوریم و اگر شرایط نبود لا اقل تذکر دهیم، رو ترش کرده و یا حداقل خم به ابرو بیاوریم تا شخص، متوجه گناه خود شود.
*ترشرویی در مقابل منکر
حجت الاسلام والمسلمین رشاد در پایان با اشاره به رسالت خطیر طلاب حوزه های علمیه در احیا و برپایی فریضه الهی امر به معروف و نهی از منکر گفت: ما طلبه ها بین خانواده، اقوام، هم محلی ها و مردم جامعه خود وظیفه داریم تا فریضه امر به معروف و نهی از منکر را بجا آوریم. تذکر لسانی لازم است و اگر توان مان است عملا برخورد کنیم و اگر هم نیست باید جلسه گناه را ترک کنیم تا متاثر از معاصی نشویم.
